Stoomtractor Sija
De Stoomtractor na het lossen bij de Selfkantbahn
technische gegevens:
Lengte: 3.65 mtr
Breedte: 1.72 mtr
Gewicht: 3 ton
Schaarbeweging: Woolf
Ketel: Tweetreks (return Flue) geklonken
Bouwjaar: Stoommachine omstreeks 1910 / ketel 1948
Fabrikant: Stoommachine: onbekend / Ketel: Union Boilers
Smeertoestel: Manzel type XD
Regulateur: Vicksburg regulator
Sija is een typische kleine Amerikaanse stoomtractor, zo klein dat ze haast een model lijkt. Helaas is de geschiedenis van deze tractor niet bekend, volgens de overlevering, is deze kort na de tweede wereldoorlog, op een nieuwe ketel opgebouwd. Ze vertoond de typische Amerikaanse kenmerken die men in europa zo verafschuwt, niets is netjes afgewerkt "de machine doet wat rommelig aan" daar staat tegenover dat het een technisch interessante machine is (schaarbeweging + ketelvorm) waarbij alles duidelijk in het blikveld van de betrachter ligt.
Blik in de voorste rookkast van de stoomtractor, in het midden de vuurgang waarin normaal (geheel achterin) het rooster is aangebracht, daarboven de vlampijpen en vlambuizen waardoor de rookgassen kunnen terugstromen.
Het moet even wennen "de schoorsteen aan de verkeerde kant" dit omdat de trekker is uitgerust met een tweetreks stoomketel, iets wat in Europa niet vaak voorkwam (werd echter wel toegepast) maar in amerika "schering en inslag" was. Bekende merken als Huber, North-West, Kitten en zelfs Case grepen terug op deze bouwvorm waarvan het rendement een "normale" ketel met vuurkist verre overtreft !! Gestookt wordt er in de vuurgang waarna de rookgassen via de voorste rookkast keren en vervolgens door de vlampijpen / buizen terugstromen naar de achterste rookkast, hierna kunnen de rookgassen via de schoorsteen in de buitenlucht ontsnappen. De stoomketel verkeerd in een buitengewoon goede staat, is volledig geklonken en werd in 1948 gebouwd door union Boilers. De laatste periodieke keuring vond plaats in 1976.
In Amerika werden hoofdzakelijk traction-engines gebouwd volgens het principe, een grote cilinder, geen versnellingen, cilinder los op de ketel, vliegwiel koppeling, Sija vormt hierop geen uitzondering, de Cilinder staat los op de ketel en de aandrijving geschied door middel van een ordinaire vliegwiel koppeling met twee schoenen. Een voordeel van deze bouwwijze is wel het feit dat alle onderdelen eenvoudig te bereiken zijn voor reparatie of afstellen. de gehele machine is voorzien van vetsmering wat de hoeveelheid vervuiling binnen de perken houdt. De stoomverdeling is die van Woolf, een schaarbeweging die "slechts" een excentriek behoeft, weinig bewegende delen heeft en erg onderhoudsvriendelijk is, een nadeel is de grote slip welke bij speling in de bewegende delen al snel nadelig merkbaar wordt !! Voedingwater wordt betrokken uit twee watertanks, een boven op de ketel en eentje op de voetplaat. De ketelvoeding geschied met behulp van een Penberthy injecteur, een pomp met voorwarmer, eigenlijk "typisch" Amerikaans, ontbreken in dit geval. (een tweede voedingmogelijkheid zal worden aangebracht)
De Stoomtractor in haar huidige vorm voor de Locloods van de Selfkantbahn
De geschiedenis van de machine in haar huidige vorm kan ik aantoonbaar terug volgen tot het midden van de 50er jaren van de vorige eeuw (55 jaar dus) maar verdwijnt daarna in nevelen. wel is duidelijk dat de stoommachine, wielen alsmede de appendages beduidend ouder zijn en moeten stammen uit de tijd rond 1910, de stoomketel is aantoonbaar (ingeslagen bouwjaar & registerno.) van 1948 wat het verhaal van de opbouw na de tweede wereldoorlog realistisch maakt. Naspeuringen op het internet alsmede op het Amerikaanse Forum "Smokstak" om deze hypothese te staven bleven tot op heden zonder succes.
De Naam "Sija" is ontstaan door de eerste twee letters uit de voornamen van mijn ouders te combineren. Net als wijlen Fred Dibnah ben ik de mening toegedaan dat dit de veiligste manier is om aan namen te geraken voor stoommachines, "je ouders blijven altijd je ouders" Een prettige bijkomstigheid is de betekenis van het woord "Sija" in de Nederlandse taal, "Hij die overwinningen behaalt" of anders "De zegevierende" beide verklaringen die voor een stoomtractor zeer zeker van toepassing kunnen zijn !!
Maak jouw eigen website met JouwWeb